Waterland
Thema

De Stijl

De internationale kunst, vormgeving en architectuur kent twee grote avant-garde stromingen: het Nederlandse De Stijl en het Duitse Bauhaus. De Stijl werd in 1917 als tijdschrift opgericht door kunstenaar Theo van Doesburg maar ontwikkelde zich spoedig tot kunstbeweging De Stijl.

Bij de oprichting waren naast Van Doesburg een aantal kunstenaars betrokken, onder wie de in 1890 in Purmerend geboren architect J.J.P. Oud. Andere bekende Stijlkunstenaars waren o.a. Piet Mondriaan, Gerrit Rietveld en Bart van der Leck. De Stijl-kunstenaars waren op zoek naar een totaal ‘nieuwe kunst’ die de samenleving moest moderniseren. Hun werk kenmerkte zich door toepassing van strakke lijnen en het gebruik van primaire kleuren gecombineerd met zwart, wit en grijs. In hun werk streefden de kunstenaars naar een samengaan van beeldende kunst en architectuur. Veel kunstenaars, ontwerpers en architecten werden en worden tot op de dag van vandaag geïnspireerd door de principes van De Stijl.

J.J.P. Oud

Jacobus Johannes Pieter (Ko) Oud werd 9 februari 1890 geboren op de Koemarkt in Purmerend als zoon van Hendrik Cornelis Oud en Neeltje Theodora  Janszen. Vader Oud was tabaks-, wijn- en effectenhandelaar, wethouder van Purmerend en voorzitter van Werkmansvereniging ‘Vooruit’. J.J.P. Oud had een oudere broer Pieter Jacobus die bekend werd als staatsman en burgemeester van Rotterdam en een jongere broer, bankdirecteur Gerrit Kassen. J.J.P. Oud wilde aanvankelijk kunstschilder worden maar daar was zijn vader het niet mee eens. Daarom werd hij architect en zijn eerste ontwerp maakte hij in 1906. In zijn Waterlandse periode kreeg Oud diverse opdrachten, zonder uitzondering van familie, vrienden en bekenden. Verschillende ontwerpen uit die tijd tonen de invloed van architect Berlage.

Nadat Oud in 1913 verhuisde naar Leiden en in 1918 in dienst trad van het Gemeente Woningbedrijf Rotterdam, werd zijn werkgebied verlegd naar met name Zuid-Holland, waar hij zich ontwikkelde van Stijl-architect tot modernistisch architect. Door de jaren heen heeft Oud met verschillende kunstenaars samengewerkt waaronder de (oorspronkelijk) uit Purmerend afkomstige graficus Jac. Jongert en architect en vormgever Mart Stam. Oud is tot aan zijn overlijden bevriend geweest met architect en vormgever Gerrit Rietveld. De ontwerpen van Oud oogstten internationale bewondering. Eind jaren twintig van de vorige eeuw werd Oud in een adem genoemd met de architecten Ludwig Mies van der Rohe, Walter Gropius en Le Corbusier. 

 

Nuttige informatie en/of website(s):

Waterlands Archief: Bibliotheek

ONH: Verenigingsgebouw Vooruit in Purmerend

ONH: Nationaal Monument: de dodenherdenking

Huygens Instituut: J.J.P. Oud

Toon 50 bronnen

Tijdvakken

Beschikbare tools

Overzicht van bron(nen) op de kaart