Cartograaf Frederik de wit maakte rond 1698 deze prachtige plattegrond van Purmerend. Met een beetje fantasie zou je het een 17de-eeuwse driedimensionale kaart kunnen noemen. De Wit heeft de stad weergeven zoals deze er rond 1650 zou hebben uitgezien. Dat omschrijf je als 'naar het kaartbeeld van 1650'. Eigenlijk is dit de 17de-eeuwse opvolger van de kaart van Jacob van Deventer uit 1560, zie deze bron.
De stadsplattegrond van De Wit bleef lang van waarde want de stad veranderde weinig in die tijd.
Stadsuitbreidingen
Vergelijk je de kaart van Van Deventer met die van De Wit, dan zijn wel aardig wat veranderingen te zien. In 1650 was de stad veel groter dan in 1560. In bijna een eeuw tijd was de stad viermaal uitgebreid, de zogenoemde stadsuitleggen. De eerste vond plaats in 1572 toen aan de zuidzijde de Boonakker, de Kikkerbuurt en de Gouw bij de stad werden getrokken en een aanvang werd gemaakt met de aanleg van de wallen en grachten. Twee jaar later werden aan de noordkant van Purmerend het Eiland, de Zoutkeet en de Hoornsebuurt definitief tot de stad gerekend. Het gebied ten noorden van Slot Purmersteijn viel vanaf 1614 onder de stad, evenals de strook tussen de Hoornse Poort en de Beemsterringvaart. In 1645 werden de oude bolwerken vervangen door nieuwe vestingwerken, bestaande uit bastions op het Looiersplein, ten zuiden van de sluis, op het Schoolplein, op de hoek van de Nieuwe Gracht en ter hoogte van de oude begraafplaats aan de Nieuwstraat. De stad was voortaan toegankelijk via vijf stadspoorten: de Amsterdamse Poort, de Purmer Poort, de Hoornse Poort, de Nekker Poort en de Beemster Poort.
Purmerend welvarende stad
Het was niet verwonderlijk dat Purmerend een grote groei had doorgemaakt tussen pakweg 1560 en 1650. In die tijd was Purmerend een welvarende stad met internationale handelscontacten. Onder andere met Scandinavië en de Oostzeelanden waarbij de handel zich vooral concentreerde op hout. Verder telde de stad midden 17de eeuw goed dertig bierstekerijen; de aangevoerde biervaten werden gelost aan de nog altijd bestaande Bierkade. Andere bedrijvigheid werd gevormd door een oventegelbakkerij, touwslagerij, azijnmakerij, zoutziederij, scheepstimmerwerven, enkele zaag- en meelmolens terwijl ook een kruitmolen niet ontbrak.
