Inleiding
De Tweede Wereldoorlog heeft ook in onze omgeving veel impact gehad en fascineert velen om er onderzoek naar te doen. In het Waterlands Archief vind je veel materiaal om mee aan de slag te gaan, zowel documentatie als afbeeldingen en zelfs enkele objecten zoals deze Armband van de NBS. In het thema Tweede Wereldoorlog op www.geschiedenislokaalwaterland.nl zijn ruim honderd digitale bronnen opgenomen, maar daarnaast zijn er veel bronnen die (nog) niet zijn gedigitaliseerd, maar wél gebruikt kunnen worden voor onderzoek.
Kijk ook even bij de kenmerkende aspecten van dit tijdvak.
Maak ter oriëntatie op dit onderwerp onderstaande opdrachten
Ga naar het thema Tweede Wereldoorlog. Lees de thema informatie. Er wordt ook verwezen naar enkele andere thema’s over WO II. Onder Nuttige informatie en/of website(s) vind je literatuurverwijzingen en enkele nuttige websites met informatie over de Tweede Wereldoorlog. Ga daarna naar de bronnen van het thema en maak de volgende vragen:
- Bekijk de bron Mobilisatie in Ilpendam. Waarom begon op 28 augustus 1939 de Mobilisatie?
- Bekijk de bron Beemster geïnundeerd. Wanneer werden Beemster en Zeevang onder water gezet en waarom?
- Ga naar de Homepage van deze website. Scroll naar beneden en open de pagina van de Tools. Open tool Tijdlijn. Open de eerste tijdlijn van de Tweede Wereldoorlog: Tweede Wereldoorlog in Waterland, mei 1940. Bekijk deze tijdlijn en beschrijf de gebeurtenissen die in mei 1940 hebben plaatsgevonden.
- Blijf bij de Tijnlijnen van de Tweede Wereldoorlog, maar bekijk nu die over het Verzet in Waterland. Bekijk deze tijdlijn, welke Waterlandse verzetsstrijders worden bij naam genoemd?
- Bekijk de bron Distributiebonnen. Spoedig werden allerlei producten schaars. Welke producten konden worden gekocht met deze bonnen: Je kunt door de bron scrollen. Overigens moest je de producten wel betalen!
- Vele Waterlanders gingen in het verzet. Eén van hen was Jan Kuijper uit Wormer die de oorlog niet overleefde. Bekijk de bron Verzetsstrijder Jan Kuijper. Van welke verzetsgroep was hij commandant?
- De Jodenvervolging had ook op onze omgeving zijn weerslag. Hoeveel Joden werden uit Waterland vermoord? Lees daarvoor de thema informatie.
- Klik op de bron Silbertanne moorden. Wanneer en wie werden in het kader van zogenoemde Silbertanne-acties vermoord?
- Ga naar de bron Monument geallieerde militairen. Dit monument herinnert aan 24 omgekomen geallieerde militairen. Klik onderaan op Zie ook deze bron en lees de herinneringen van Piet Jonges en Just Kramer aan deze gebeurtenissen. Bekijk ook de andere verwijzingen op deze website zodat je een indruk krijgt van de mogelijkheden om onderzoek te doen naar een dergelijk onderwerp.
- Ga naar de bron Erehof, Purmerend. Lees de tekst en ga naar de website van het Comité 4 en 5 mei Purmerend. Lees op die website over het Erehof en de beschrijvingen van de oorlogsslachtoffers die op het Erehof zijn begraven en worden herdacht. Verschillende mannen van dit overzicht zijn uit represaille omgebracht op 8 maart 1945 in Amsterdam. Zoek op internet naar de Fusillade Rozenoord en lees over de aanleiding en slachtoffers van deze gebeurtenis.
Enkele onderwerpen
Mocht je belangstelling hebben om je PWS over de Tweede Wereldoorlog in onze omgeving te maken, dan zijn dit enkele suggesties voor onderwerpen binnen dit thema:
- Onderzoek de nieuwsvoorziening in Purmerend en omgeving en kijk naar de betekenis van zowel de reguliere kranten als de verzetsbladen en het luisteren naar illegale zenders.
- Wanneer kwamen de Waterlanders in verzet, wie waren zijn, hoe waren zij georganiseerd en welke verzetsdaden hebben zij gepleegd?
- Wat waren de gevolgen voor de Joden die in Waterland woonden?
- Tijdens WO II werden gedeeltes van de Beemster en de Zeevang-polder tweemaal onder water gezet. Waarom, wanneer en wie waren daar verantwoordelijk voor?
- Hoe was het dagelijks leven tijdens de oorlog? Denk aan bijvoorbeeld schaarste en distributie, zwart-handel, verduistering, vordering van bijvoorbeeld radio’s, fietsen, e.d.
- Ga op zoek naar ooggetuigenverhalen, er leven steeds minder mensen die de oorlog hebben meegemaakt. Interview hen en maak een PWS aan de hand van hun ervaringen.
- Doe onderzoek naar oorlogsslachtoffers uit een bepaalde plaats, bijvoorbeeld Purmerend. Ga niet alleen op zoek naar bijvoorbeeld omgekomen verzetsstrijders, maar zoek verder naar mensen uit Purmerend die als gevolg van oorlogsgeweld cq oorlogsomstandigheden zijn omgekomen. Dat kunnen bijvoorbeeld mensen zijn die als dwangarbeider zijn omgekomen in Duitsland, of personen die vanwege de verplichte verduistering te water zijn geraakt en verdronken, mensen die zijn omgekomen als gevolg van bominslag, represailles, enz.
Wil je meer informatie over de mogelijkheden van dit onderwerp? Stuur ons dan een e-mail.
