Inleiding
Het Werelderfgoedverdrag van Unesco dateert uit 1972 evenals de daarbij behorende Werelderfgoedlijst. Het verdrag heeft als doel om erfgoed dat van unieke en universele waarde is voor de mensheid, beter te kunnen bewaren cq te beschermen voor de toekomst. Alleen erfgoed dat op deze lijst is geplaatst mag Werelderfgoed worden genoemd en worden beschermd. Naast die bescherming bevordert deze vermelding ook begrip tussen culturen.
De Werelderfgoedlijst wordt elk jaar samengesteld door het Werelderfgoedcomité dat bestaat uit vertegenwoordigers van 21 wisselende landen.
Nederland telt momenteel (2024) dertien Werelderfgoederen. Daarvan liggen er twee in het werkgebied van het Waterlands Archief: Droogmakerij De Beemster (geplaatst op de Werelderfgoedlijst in 1999) en De Stelling van Amsterdam binnen de Hollandse Waterlinies (geplaatst op de Werelderfgoedlijst in 2021).
Maak ter oriëntatie op dit onderwerp onderstaande opdrachten
Op www.geschiedenislokaalwaterland.nl zijn twee thema's te vinden over de werelderfgoederen in onze omgeving: Beemster Werelderfgoed en Stelling van Amsterdam. Met onderstaande vragen krijg je van beide thema's een indruk.
Ga naar het thema Beemster Werelderfgoed en maak onderstaande vragen:
- Open bij Nuttige informatie en/of website(s) ‘Meer weten over Beemster Werelderfgoed’ de link naar de aangegeven website. Je komt op de Unesco website bij Droogmakerij De Beemster. Waarom werd het Beemstermeer drooggemaakt?
- Blijf op de Unesco website en de Droogmakerij de Beemster. Beschrijf op basis van de beschrijving het proces van de droogmakerij van het Beemstermeer.
- Ga terug naar het thema op geschiedenislokaalwaterland.nl. Ga naar de bronnen onder de knop Toon[aantal] bronnen. Klik op de bron Kavelkaart Beemster. De kaart toont het geometrische patroon van de wegen, kavels en sloten. Zoom in op de kaart en noteer vijf wegen in de schrijfwijze zoals op de kaart aangegeven.
- Klik op de bron Boerderij De Eenhoorn. Het is één van de vele boerderijen die in de nieuwe polder werden gebouwd. Wie waren vaak eigenaar en dus financier van de bouw?
- Ga naar de bron Dirck van Oss. Hij was met zijn broer financieel betrokken bij de droogmakerij Beemster. Daarnaast was de koopman Van Oss betrokken bij de oprichting van drie instellingen. Welke?
Ga nu naar het thema Stelling van Amsterdam en maak onderstaande vragen: - Vat op basis van de beschrijving van het thema kort samen wat de omvang van de Stelling was en wanneer de Stelling werd ontwikkeld.
- Welke forten van de Stelling van Amsterdam liggen in het werkgebied van het Waterlands Archief?
- Beschrijf kort hoe de Stelling van Amsterdam in de Eerste Wereldoorlog en de Tweede Wereldoorlog werd gebruikt.
- Ga naar de bronnen van dit thema. Links op het scherm kun je filteren. Filter op de plaats Edam. Bekijk alle getoonde bronnen die te maken hebben met Fort bij Edam en maak een globale beschrijving van dit fort dat je overigens in een bepaald gedeelte van het jaar kunt bezoeken.
Enkele onderwerpen
Enkele onderwerpen voor een PWS over dit thema:
Beemster Werelderfgoed:
- Maak een PWS over de totstandkoming van de droogmakerij Beemster en besteed daarin aandacht aan de financiering en zoek uit of de investeringen in de polder wel of niet lucratief waren.
- De vroegere inwoner Wouter Sluis (1827-1891) heeft veel betekend voor Beemster. Hij was niet alleen belangrijk voor de ontwikkeling van de landbouw, maar is ook de ontdekker van methaangas en samen met Jan Lankelma de uitvinder van brongasistallaties in Beemster en omgeving.
Stelling van Amsterdam: - Maak een PWS over een bepaald fort. Goede voorbeelden waar veel over te vinden is zijn Fort bij Spijkerboor en Fort bij Edam.
- Enkele forten in het werkgebied van het Waterlands Archief hebben een rol gespeeld tijdens de inundaties (onderwaterzettingen) van een deel van het gebied van de Stelling tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Wil je meer informatie over de mogelijkheden van dit onderwerp? Stuur ons dan een e-mail.