Aan de Kloosterdijk bij Monnickendam stond in de middeleeuwen het klooster Galilea Minor, dat in 1431 werd gesticht als lekenklooster van de derde orde van Sint Franciscus, zie ook deze bron. In het bewaard gebleven Diversorium is vermeld dat in 1451 twee bewoners aan de pestilantie zijn overleden: Broeder Gherijt van Monnickendam 'met zijn pater heer Zybolous'. Door deze bron weten we dat in die tijd de pest heerste in het klooster en wellicht de omgeving.
Herkomst
|
Datering |
1451 |
|
Collectie |
Archief 0696 Stad Monnickendam, (1273) 1403-1813 |
|
Organisatie |
|
|
Nummer |
Inventarisnr 154 |
|
Link |
https://proxy.archieven.nl/131/931E8861D64E48CC935B11735408ADDF |
Gerelateerde thema's
Trefwoorden
Beschikbare tools
Overzicht van alle tijdlijnen
Middeleeuwse bronnen over godsdienst
Diversorium
1400 — 1500
Dit Diversorium (zo genoemd vanwege de diverse aantekeningen die het bevat) van klooster Galilea Minor bij Monnickendam bevat talloze gegevens: data over landbezit en jaarlijkse inkomsten van het klooster, aantekeningen over de regels in het klooster, religieuze beschouwingen en notities over de monniken uit dit klooster.
Dit handgeschreven register geeft een uniek inkijkje in het 15e- en 16e-eeuwse kloosterleven. Zo laten de notities over monniken wat zien over het dagelijks leven, geven de gegevens over landbezit een inkijkje in de sociaaleconomische invloed van het klooster in de regio, en laten de religieuze notities mooi zien dat het kloosterleven in Waterland in die tijd onder invloed stond van de Moderne Devotie, een binnen de katholieke kerk ontstane stroming die sterk de nadruk legde op innerlijke geloofsbeleving.
Je kunt het Diversorium bekijken op de website van het Waterlands Archief.
Charter Ursulaklooster
1430
Charter waarin Wendelmoet Ouwelsdochter de schenking van een stuk land zonder plaatsaanduiding aan het Ursulaklooster in Purmerend bevestigt. Een mooi voorbeeld van een middeleeuws document. Dit is een charter, een akte dat ter bekrachtiging is voorzien van een of meer zegels. Bekijk hier de charter online.
Wil je meer weten over de geschiedenis van het klooster? Lees het boek Vrouwen en vroomheid geschreven door Vincent Nijenhuis, Koen Goudriaan en vele anderen. Het Waterlands Archief heeft meegewerkt aan het boek, je kunt het daar opvragen onder dit nummer of lenen in de Openbare bibliotheek. Op internet is het boek ook digitaal te vinden, zie deze link.
Pestslachtoffers, 1451
1451
Aan de Kloosterdijk bij Monnickendam stond in de middeleeuwen het klooster Galilea Minor, dat in 1431 werd gesticht als lekenklooster van de derde orde van Sint Franciscus, zie ook deze bron. In het bewaard gebleven Diversorium is vermeld dat in 1451 twee bewoners aan de pestilantie zijn overleden: Broeder Gherijt van Monnickendam 'met zijn pater heer Zybolous'. Door deze bron weten we dat in die tijd de pest heerste in het klooster en wellicht de omgeving.
Sermoenen Bernardus en Augustinus
1486
Pagina met verluchte initiaal uit de Sermoenen (preken) van St Bernardus en St Augustinus, opgetekend in 1486. Voorin het boek staat het volgende geschreven: 'Hier beghinnen die sermoenen, die Sinte Bernardus, die hoenichvloyende leerrer, gemaeckt heeft van alrehande materiën, dat eerste sermoen van eenrehande bedrighenisse desen jeghenwoerdighen levens ende zijn gecomen van Hillegont Jan Brisendochter. Bidt voer haer ende haer ouders ziele om Gods willen tEnchuijsen, 1486'. Je kunt deze bron hier bekijken; je moet nog wel even enkele vensters openen.
Tekening kerk en klooster
1543
Tekening van de parochiekerk van St Nicolaas (links) en het klooster Mariëngaarde (rechts) in Monnickendam. Mariëngaarde werd gesticht vóór 1403 en gesloopt in 1612. Het complex is ommuurd. De verschillende functies van de gebouwen worden aangegeven, bijvoorbeeld het 'patershuys' (patershuis), het 'brouhuys' (brouwerij), maar ook het 'kerchoff' (kerkhof). Het kerkhof was de gewijde grond rond de kerk. Er werd in eerste instantie alleen in de kerk begraven, toen daar geen plaats meer was werd ook buiten begraven. Deze tekening is de oudste originele afbeelding uit de collectie van het Waterlands Archief. De tekening dateert uit de 16e eeuw en werd gemaakt naar aanleiding van een juridisch conflict met het stadsbestuur.
Diversorium
Charter Ursulaklooster
Pestslachtoffers, 1451
Sermoenen Bernardus en Augustinus
Tekening kerk en klooster
1040
1050
1060
1070
1080
1090
1100
1110
1120
1130
1140
1150
1160
1170
1180
1190
1200
1210
1220
1230
1240
1250
1260
1270
1280
1290
1300
1310
1320
1330
1340
1350
1360
1370
1380
1390
1400
1410
1420
1430
1440
1450
1460
1470
1480
1490
1500
1510
1520
1530
1540
1550
1560
1570
1580
1590
1600
1610
1620
1630
1640
1650
1660
1670
1680
1690
1700
1710
1720
1730
1740
1750
1760
1770
1780
1790
1800
1810
1820
1830
1840
1850
1860
1870
1880
1890
1364
1365
1366
1367
1368
1369
1371
1372
1373
1374
1375
1376
1377
1378
1379
1381
1382
1383
1384
1385
1386
1387
1388
1389
1391
1392
1393
1394
1395
1396
1397
1398
1399
1401
1402
1403
1404
1405
1406
1407
1408
1409
1411
1412
1413
1414
1415
1416
1417
1418
1419
1421
1422
1423
1424
1425
1426
1427
1428
1429
1431
1432
1433
1434
1435
1436
1437
1438
1439
1441
1442
1443
1444
1445
1446
1447
1448
1449
1451
1452
1453
1454
1455
1456
1457
1458
1459
1461
1462
1463
1464
1465
1466
1467
1468
1469
1471
1472
1473
1474
1475
1476
1477
1478
1479
1481
1482
1483
1484
1485
1486
1487
1488
1489
1491
1492
1493
1494
1495
1496
1497
1498
1499
1501
1502
1503
1504
1505
1506
1507
1508
1509
1511
1512
1513
1514
1515
1516
1517
1518
1519
1521
1522
1523
1524
1525
1526
1527
1528
1529
1531
1532
1533
1534
1535
1536
1537
1538
1539
1541
1542
1543
1544
1545
1546
1547
1548
1549
1551
1552
1553
1554
1555
1556
1557
1558
1559
1561
1562
1563
1564
1565
1566
1567
1568
1569
1571
1572
1573
1574
1575
1576
1577
1578
Overzicht van bron(nen) op de kaart
Verkoopakte Katwoude uit 1322
Diversorium
Marktrecht Purmerend
Verhuur Waarderbroek
Sermoenen Bernardus en Augustinus
Pestslachtoffers, 1451
Slot Purmersteyn
Tekening kerk en klooster
Houten huizen
Langhuis Ilperveld
Langhuis Zuiderwoude
Bedijking Waterland
Sporen van het Ursulaklooster
Herinneringen Purmersteyn
Latijnse school Edam
Fundering slot Purmersteyn
600 Jaar Monnickendam
Purmersteyn nagebouwd
Middeleeuwse kerk Beets
Interieur Latijnse school Edam
Kruiskerk werd hallenkerk
Pestpoeder uit Edam?
Pesthuis Monnickendam
Doopvont Monnickendam
Laatmiddeleeuws scheepje?
Hollands Noorderkwartier in 1288?
Fragment pelgrimshoorn
Scherf voorraadpot
Edammers bij verovering Damiate?
Zegel Jan van Egmond
Archeologisch onderzoek Koemarkt
Middeleeuwse belastingen
Naamlijst weerbare mannen
Charter Ursulaklooster
Middeleeuws toiletpapier
Middeleeuwse sarcofaag
Gedenksteen Urulaklooster
Georg Hering en Pauline Spaander
Verklaring van overlijden, 1899
Cholera in 1866
Pestslachtoffers, 1451
Hendrikje Kok
'Pokkenbriefje' van Klaas
Cholera in Oosthuizen
Voorschriften tyfus
Roodvonk en difterie
Ledezetters van Jisp
Ledezetter Krelis Ploegh
Spaanse Griep in Purmerend
Gestorven aan cholera
Lighal voor tbc-patiënten
Bloedzuigers en levertraan
Pokken in Monnickendam
Witte Kruis
Vaccineren en revaccineren
Pokken in Purmerend
Dankbare Hooglanders
Grietje Schouten
Mr Chirurgijn Hendrik Alders
Ziekenzaal Gast- en Proveniershuis
Kuurhuisje van Adriana Bak
Verpleegster met tyfuspatiënt
Pestpoeder uit Edam?
Apotheek Monnickendam
Stadsziekenhuis, tbc-afdeling
Pesthuis Monnickendam
Verpleegsters, eind 19e eeuw
Ziekenvervoer Ruis
Ziekenbarak
Apothekersbediende Schermer
Krukken
Rolstoel
Louw, Louw trek aan 't touw
Circulaire Zomerhitte
'Boosteren'
Algemene Armencommissie, 1854
Register van bedeelden, 1876
Bedeling aan weduwen
Geneesheer voor Wormer en Jisp
