De scheepsbouw in Monnickendam kende een lange geschiedenis, in 1561 werden al werven genoemd. De piek van de scheepsbouw lag in de 17de en 18de eeuw. Daarna nam het aantal werven langzaam af door economische veranderingen en de opkomst van grotere scheepsbouwcentra elders.
In het begin van de 19de eeuw telde Monnickendam nog zes scheepswerven, begin 20ste eeuw waren er nog een paar in bedrijf. Eén daarvan was de grote werf van Kater aan de Havenstraat die in de volksmond 'de grote helling' werd genoemd. De werf werd in 1726 opgericht; rond 1776 kwam de werf in handen van de familie Kater die het bedrijf in 1919 verkocht aan Albert Hakvoort uit Urk. Er was ook nog een kleinere werf, de zogenoemde 'kleine helling', aan 't Prooijen en eigendom van de familie De Haas.
De afsluiting van de Zuiderzee had grote gevolgen voor Monnickendam. Doordat vele vissers werkloos werden, liep ook het aantal vissersschepen terug. Dat betekende minder (onderhouds-)werk voor de Monnickendammer werven, terwijl er ook minder opdrachten voor nieuwe schuiten kwamen.
Het personeel van Scheepswerf Kater werd in 1912 gefotografeerd in de tijd vóór de afsluiting. Op de foto staan onder andere: Jan Laan, Jan Ossebaard, Gerrit Klomp, Gerrit Schot, Dirk Schot, Kees Lammers, Kees Mobron, Lucas Strooman, Jan van Zalinge, Klaas Staats, G. de Jong, Ariaan Mars, Kees Jonker en K. de Haas.
Linksboven zie je een klein jongetje, dit is Klaas Lammes geboren op 18 augustus 1899, 13 jaar oud in deze foto. In deze tijd mochten kinderen aan het werk vanaf 12 jaar en Klaas ging op de scheepswerf werken. Tussen 1932 en 1933 heeft Klaas verschillende aanvragen gedaan voor geldelijke tegemoetkoming van de Zuiderzeesteunwet. In zijn dossier zijn handgeschreven brieven waarin Klaas vraagt om gedelijke tegemoetkoming terug te vinden. Maar ook brieven van De Directeur van den Rijksdienst ter Uitvoering van de Zuiderzeesteunwet, met in dit geval afwijzingen voor deze tegemoetkoming. Waarna Klaas nog meer handgeschreven stuurde waarin hij bezwaar maakt over deze beslissingen.
Uit het dossier van Klaas is goed op te merken dat niet iedereen tegemoetkoming of hulp kreeg, terwijl hun werk indirect verboden stond met de Zuiderzeevisserij. Op de webiste van het Flevolands Archief is het volledige dossier van Klaas terug te vinden.
Verder is er door het Waterlands Archief een filmpje gemaakt over de zuiderzeesteunwet in Monnickendam. Klik hier.
